Cục Đăng kiểm Việt Nam đề xuất: Cho phép xe đạt tiêu chuẩn khí thải ở mức thấp vẫn được lưu hành, nhưng sẽ dán tem kiểm định màu đỏ để phân biệt.

Thời gian qua, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã nghiên cứu giải pháp kiểm soát chặt chẽ hơn, nhằm hạn chế chất gây ô nhiễm từ khói thải ô tô phù hợp điều kiện các địa phương, khu vực. Đến nay, Cục đã chốt phương án đề xuất nâng mức tiêu chuẩn khí thải so với hiện nay và sẽ trình Bộ GTVT vào đầu tháng 8 tới.

“Cục sẽ đề xuất bổ sung thêm tiêu chuẩn khí thải ô tô theo mức: Xe dùng xăng chỉ được phép tối đa có 3,5% CO; xe dùng nhiên liệu diesel 60% HSU, 800 HC (ppm thể tích). Đây là tiêu chuẩn bằng với mức 2 được quy định tại Quyết định 249 ngày 10/10/2005 của Thủ tướng Chính phủ về lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, áp dụng từ cuối năm 2019. Khi đó, có những ô tô phải đạt tiêu chuẩn khí thải cao hơn so với hiện nay mới được cấp chứng nhận kiểm định để lưu hành. Kèm theo đó là phân chia loại xe theo tuổi để áp dụng tiêu chuẩn phù hợp”, ông Nguyễn Hữu Trí, Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam cho Báo Giao thông biết.

Cụ thể, tiêu chuẩn mới được áp dụng ngay với tất cả các xe được sản xuất sau năm 1999, trong trường hợp không đạt sẽ được gia hạn thêm một chu kỳ đăng kiểm. Còn đối với xe sản xuất trước năm 1999 được áp dụng theo tiêu chuẩn hiện nay.

Tiêu chuẩn về thành phần chất gây ô nhiễm trong khói thải ô tô đang được quy định ở mức: Tối đa có 4,5% CO đối với xe dùng xăng; 72% HSU, 1.200 HC (ppm thể tích) đối với xe dùng nhiên liệu diesel. Tiêu chuẩn này được áp dụng từ cách đây 10 năm, nên đến nay, khi lượng phương tiện tăng gấp 3 lần, dẫn đến tổng lượng phát thải các chất gây ô nhiễm không khí tăng tương ứng, đặc biệt là tại các đô thị.

Hiện nay, nhiều nước kiểm soát khí thải theo tuổi xe, theo khu vực hoạt động; có nước quy định xe đạt tiêu chuẩn khí thải cao mới được lưu hành trong khu vực vùng lõi đô thị.

Tại Việt Nam, nếu chỉ áp dụng tiêu chuẩn cao hơn cho tất cả các phương tiện sẽ khiến nhiều phương tiện có tuổi đời cao khó đáp ứng, chi phí sửa chữa tốn kém, thậm chí không thể đáp ứng. Giải pháp trên nhằm giúp doanh nghiệp, chủ phương tiện cũ giảm chi phí sửa chữa, nâng cấp phương tiện so với phương án áp dụng tiêu chuẩn cao hơn cho tất cả các loại xe. Bên cạnh đó, các trung tâm kiểm định cũng thuận lợi trong việc kiểm tra khí thải, không phải đầu tư thiết bị đo khí thải, thay đổi phương pháp kiểm tra so với hiện nay.

“Năm 1999-2019 là mốc 20 năm, thuộc chu kỳ máy móc phương tiện bị hao mòn lớn, xuống cấp và phát thải nhiều, trong đó xe tải cũng vào giai đoạn cuối của niên hạn sử dụng. Theo nghiên cứu, các xe được sản xuất sau năm 1999 cũng có chất lượng tốt hơn so với giai đoạn trước đó”, ông Lại Thái Phong, Phòng Kiểm định xe cơ giới, Cục Đăng kiểm Việt Nam giải thích về lý do chọn mốc xe sản xuất năm 1999 để kiểm soát.

Liên quan đến phương án kiểm soát khí thải theo tuổi phương tiện, Cục Đăng kiểm cũng dự kiến dán tem kiểm định màu đỏ, có gạch chéo đối với xe chỉ đạt tiêu chuẩn khí thải mức thấp để làm dấu hiệu nhận biết. Chính quyền các địa phương có thể căn cứ tình hình thực tế, nhu cầu kiểm soát ô nhiễm không khí để quy định khu vực tại địa phương giới hạn phương tiện đạt chuẩn khí thải thấp hoạt động. Tem màu đỏ giúp lực lượng chức năng phát hiện, xử lý các trường hợp vi phạm vùng hoạt động.